woensdag 28 januari 2015

Vrijwilligerswerk op zorgboerderij met ezels

Vandaag ben ik voor de 3e keer naar Kampenhoeve geweest, een zorgboerderij met ezels. Mensen met een beperking (fysiek of metaal) of met moeilijkheden kunnen hier terecht voor therapeutische begeleiding via de ezels. Er wordt individueel gekeken naar de noden van elke persoon en op basis daarvan ga je aan de slag met een ezel. Dit kan zuiver knuffelen of borstelen zijn, maar ook wandelingen, oefeningen met de ezel, enz. Voor ieder wat wils zeg maar.

Ikzelf doe er vrijwilligerswerk. De stallen schoonmaken, de wei schoonmaken, voederen, stro of hooi van de zolder afhalen, ... En ondertussen heb ik natuurlijk ook contact met de ezels. Dat geeft zo'n goed gevoel. Even volop in de natuur, tussen de ezels die je spontaan dag komen zeggen en je nooit veroordelen. Je kunt alles aan een ezel kwijt, hij zal luisteren en en jij kunt knuffelen zoveel je wil. Heerlijke dieren, geen domme. Dat is een enorme misvatting over ezels. Ze zijn bijzonder intelligent en tegelijk hartverwarmend. Want ook al ga ik nog niet lang, Peertje, Victor, Babar, Barok en alle andere ezels (ik oefen de namen nog :p) geven me een gevoel van thuiskomen. En rust. Ik kan voor mezelf de dingen op een rijtje zetten en even tijd nemen voor mezelf. Ik ben dan helemaal onbeschikbaar voor de buitenwereld. Gsm blijft in wagen, laarzen aan en de weide op.

Vandaag waren de ezels redelijk speels, je ziet dan de gekste taferelen. En dan val ik in de slappe lach. Heerlijk dat dit zo spontaan kan, zonder me af te vragen wat anderen van me denken. Het klinkt misschien raar, maar ik doe dit vrijwilligerswerk in eerste plaats voor mezelf. Anders zou er druk op komen en het een verplichting worden. Maar juist om het voor mijn eigen goed voelen en mijn eigen plezier te doen, kan ik er zoveel van genieten en ook zoveel energie voor opbrengen om me er helemaal in te smijten. Eigenlijk is dat de basis van alles he. Je kunt pas voor een ander zorgen als je eerst voor jezelf zorgt. (zie ook mijn vorige blogbericht) Daarom, lieve mensen, investeer ik jezelf! En dan bedoel ik niet, plan je agenda propvol. Nee, houd bewust vrije momenten en laat je verrassen met wat er op je af komt. En plan af en toe bewust ME-time in. Je kunt denken 'ik heb daar geen tijd voor', maar geloof me, het is de investering meer dan waard en ineens heb je alle tijd van de wereld. Want hoe beter jij je voelt, moe minder kleine (en ook grote) dingen je zullen irriteren of hinderen.

Neem gerust een kijkje op de site van Kampenhoeve. Ken je iemand die hierbij gebaat zou zijn? Pascale en de ezels helpen je zeker verder!  http://www.kampenhoeve.com/

dinsdag 20 januari 2015

Voor mezelf zorgen

Dit wordt een redelijk persoonlijk stuk. Dus ik ga ook niet helemaal in de kleine details treden. Maar ik wil er toch over schrijven omdat ik denk dat anderen zich erin kunnen herkennen en er moed uit kunnen halen.

Ik ben altijd al een emotioneel ding geweest. Omdat ik zo snel aanvoel hoe iemand in elkaar zit, heb ik mezelf al vanaf kind vaak op afstand gehouden. Ik had weinig vriendjes en werd gepest. Toen mijn vader werd aangereden (gelukkig heeft hij het overleefd) werd het mij te veel. Ik was nog geen 9 jaar toen en mijn moeder stelde voor naar een therapeut te gaan. Ik stemde meteen in. An, in gedachten zie ik de gezellige bruinharige vrouw nog voor mij, was een vrouw die wonderen met me heeft verricht. Het mooie was dat ze op het einde zelf zei: 'Ik heb niets gedaan, ik heb de weg vrijgemaakt. JIJ heb alles gedaan, de muren zijn neergehaald. Ik ben trots op je.' Ik zei vroeger geen 2 woorden. Tegenwoordig, als ik mensen leer kennen, kunnen ze niet geloven dat ik ook stil ben geweest. Ik praat nu honderduit. Maar ... niet vaak rechtstreeks over mezelf. Waardoor velen ervan uitgaan dat ik iemand ben waar alles in orde is.

Zoals eerder gezegd, maakte ik vroeger niet makkelijk vrienden. En ik liet me makkelijk doen. Daar is veel misbruik van gemaakt, waardoor ik met de tijd een 'eerst zien, dan geloven' houding aannam. Maar dit was niet eerlijk tegenover mensen die het wel goed bedoelden. Dus ik ging op zoek naar een andere uitgangsklep. En dat werd tekenen en schrijven. In een vorig blogbericht heb je al tekeningen gezien. En de gedichten over mijn peter en bompa. Maar ik had nooit de tijd genomen om voor mezelf te schrijven. Enkele jaren geleden is dit eruit gekomen na het zoveelste druppeltje dat de emmer deed overlopen en de bergen kritiek die ik kreek die nergens op gebaseerd waren:

Laat me zijn wie ik ben,
veroordeel me niet.
Ik probeer goed te doen,
zie je dat niet?

Laat me zijn wie ik ben, 
ik heb respect voor een ander.
Maar denk niet dat ik zomaar
voor een ander verander.

Laat me zijn wie ik ben, 
denk niet dat je alles weet.
Je was er niet bij
ondanks je me erna dingen verweet.

Laat me zijn wie ik ben,
iedereen is uniek.
Pas als je om uitleg vraagt, 
aanvaard ik  je kritiek.

Laat me zijn wie ik ben, 
ik denk na over de woorden,
delicaat en voorzichtig, 
bestemd voor andere oren.

Laat me zijn wie ik ben, 
eerlijk, maar niet arrogant.
Denk niet dat ik me voel
als grootste van 't land. 

Laat me zijn wie ik ben,
ga niet tegen de wereld klagen
voordat ik de kans kreeg
mijn handelen te verklaren.

Laat me zijn wie ik ben, 
dan luister ik wel.
Maar denk eerst goed na
voor je een oordeel velt. 

De ik die zo moeilijk contact maakte, bloeide uit tot een jonge vrouw die durft open te staan voor alles wat op haar pad komt, die een hand uitreikt naar zij die zelf problemen hebben, omdat ik weet hoe hard de wereld kan zijn. Maar daar is ook een keerzijde aan verbonden. Elke kwaliteit kan een valkuil worden, teveel is teveel. Laat me dit even verduidelijken.

Enkele dagen geleden (donderdag geloof ik) was mijn  laatste stagedag. Het was een geweldige plek waar ik later (nog een half jaar studeren en dan ervan af, yess!) hoop te kunnen werken. Er waren begeleiders, zoals ik en echte therapeuten (kinesist, osteopaat, lifecoach, ...) In ieder geval, een lifecoach bood een gratis sessie voor de begeleiders als zijn bijdrage tot een sterke werking. Dit werd natuurlijk enorm gewaardeerd en jippiee, ik mocht ook! Daar zat ik dan, nieuwsgierig naar hoe hij werkte. En dan kreeg ik de vraag: 'Waar heb je zoal last van?' 'Oei, daar had ik niet echt over nagedacht. Had ik ergens last van?' Ik antwoordde dat ik graag een beter idee kreeg van zijn werk... 'ah en ik slaap al een tijdje minder goed terwijl ik vroeger echt doorsliep. Ik heb ook al enkele weken het gevoel dat ik ziek ben, maar zonder dat het doorbreekt. Alsof ik maar op 80 % draai.' Ik besefte dat ik ook veel uren zag: 10u10, 11u11, 20u20, ... Dus ik wist dat ze van bovenaf me probeerden te bereiken, maar deze keer kon ik echt niet plaatsen waarom. 

De therapeut gaf aan dat hij me eerst ging helpen aarden en dan mijn aura energetisch ging aftoetsen en aanvoelen waar het mis ging. Hij heeft tegelijk ook even gekuist (energie van een ander terug sturen en mijn eigen energie die bij een ander zit laten terugkomen). Ik liet alles rustig gebeuren en dan begon hij te spreken: 

'Je bent veeeel te empathisch.' BAM, recht in mijn gezicht, maar goed dat dat deed! Ik had er nooit bij stil gestaan, ik ging ervan uit geen problemen te hebben. Maar dit bedoel ik dus met 'teveel is teveel'. Hij ging verder met zijn uitleg: 
'Je neemt alles van iedereen over. Je laat je letterlijk platwalsen en denkt nog 'ocharme' voor de andere vanwege zijn probleem. Je bent evenveel waard als een ander! Je  bent uit hetzelfde licht, uit dezelfde energie van de kosmos geboren. En je kunt mensen pas helpen als je voor jezelf zorgt. Wees egoïstischer, op energetisch niveau. Deze energie is van mij en daar komt niemand aan. Je bent geen deurmat he, daarvoor zijn vloermatten uitgevonden. Je kunt de problemen van een ander niet oplossen, dat moeten ze zelf doen. Je doet er niemand plezier mee alles over te nemen. Jezelf niet en de andere ook niet. Want de andere is er vanaf en denkt 'jippie', maar het probleem bestaat nog en hij heeft niets geleerd. En jij kan het niet voor een ander oplossen. Leer ze het zelf op te lossen. Wees een spiegel, reflecteer. Als ze met hun problemen komen, zeg je 'ah, dit is nu je probleem, wat ga je eraan doen?' Kaats het probleem terug. De negatieve neerwaartse spiraal van jouw energie zal weer opwaarts gaan en zo groot worden. Je hebt niemand nodig. Je zult nieuwe mensen tegenkomen die op hetzelfde energetisch niveau draaien als jouw energie terug sterk genoeg is. En als die terug sterk is, ga je ook anderen kunnen helpen het zelf op te lossen, dan kun je het aan er moeite in te steken. Maar nu niet, je wordt leeggezogen.'

Ik ben beginnen huilen. Het klopte eigenlijk allemaal wel. Ik weet dat ik de ander moet leren het zelf te doen, maar als ik merk dat het niet meteen komt, lukt het me niet om niks te doen. De therapeut gaf aan meer tijd voor mezelf in te plannen en mantra's te luisteren. Dus nu ben ik al enkele dagen cd's aan het plat draaien van Deva Premal en ik ga vandaag naar de zorgboerderij, naar de ezels. Ik slaap al iets beter, maar het zal nog zijn tijd nodig hebben. Vooral om te leren vragen te stellen die de ander aan het denken zet ipv antwoorden op een serveerblad. Ik heb dit niet allemaal hier beschreven om weer misbruik van me te laten maken, ik weet dat dit misschien niet het slimste was. Maar is weet ook dat er genoeg mensen zijn die dezelfde problemen ervaren: altijd ja knikken, altijd voor iedereen springen en op het einde weet je zelf niet meer waar je staat. Dus aan al die mensen: houd de moed erin en durf je grenzen aan te geven. Durf de andere zijn probleem terug te kaatsen en hem zelf tot inzichten te brengen. Of zoals het eenvoudige voorbeeld (slechts oppervlakkig 'probleem')van de therapeut: Als iemand bij je komt en vraagt of hij een rode of een groene Porche moet kopen en jij weet dat hij pas gescheiden is en in een dip zit. Dan antwoord je geen kleur, je vraagt hem waarom hij een Porche wil kopen. Dan komt misschien het besef dat hij dat eigenlijk niet nodig heeft en koopt hij een Ford vanuit zijn eigen keuze. Of: Als ik ruzie heb met mijn vrouw, ga ik jou toch ook niet laten bellen om het goed te maken. 

Ik weet van mezelf dat dit nog geen automatisme is, maar ik begin de valkuil te herkennen wanneer ze op me af komt. En op het einde van elke dag maak ik een minuutje tijd vrij en zeg heel bewust: 'De energie die ik heb opgenomen en die niet van mij is, stuur ik terug naar zijn rechtmatige eigenaar. Ik kan het probleem van een ander niet oplossen. De energie die een ander van mij heeft opgenomen, vraag ik om te worden terug gestuurd. Ik moet mijn eigen problemen oplossen en dat gaat me lukken ook. Ik heb vertrouwen in mijn eigen krachten en talenten.' 

Een dag later (na te therapie), na al deze goede voornemens, trek ik volgende spreukenkaart: 'Ik ben niet verantwoordelijk voor de boosheid en het verdriet van een ander.' En toen wist ik dat ze daarboven een oogje in het zeil gingen houden, waarom ik zoveel uren zag en dat ik best vaker om steun mag vragen als ze zoveel moeite doen me te bereiken. 

woensdag 14 januari 2015

Bijzondere dierenvrienschappen

Ik denk dat iedereen er wel voorbeelden van kent: 2 diersoorten waarvan je dacht ze nooit samen te zien die de beste maatjes zijn. Ik herinner me verhalen van een hond met een biggetje, een kat met eendenkuikens, een leeuw met een hert, een aap met een kitten, ... het zijn allemaal prachtige voorbeelden van vriendschap. Want dieren bezitten een gave waar zelfs sommige mensen niet in slagen: onvoorwaardelijk liefde geven. Een dier veroordeelt alleen je gedrag. Ben je goed voor hem, dan mag hij je. Ben je slecht voor het dier, zal er geen (sterke) band zijn en houdt hij afstand. En zelfs nog gebeurt het dan soms dat dieren onvoorwaardelijk achter het baasje blijven staan dat hun tot op het bot heeft gebroken, al dan niet bewust of onbewust. Dieren gaan je niet veroordelen om je uiterlijk, het maakt hun niet uit. Crue gezegd, ze willen alleen niet opgegeten worden. Als dat gevaar niet tot uiting komt, kunnen ze eigenlijk met verschillende andere dieren om. Dat maakt ook dat de banden tussen dieren zo sterk kunnen zijn. Ik denk nu aan de vriendschap tussen een ezel en een geit. Het geitje was zo verdrietig toen ze gescheiden werden dat het dagenlang niet at. Pas toen de ezel terug was, leefde het dier weer helemaal op.

http://www.hln.be/hln/nl/17541/Het-leukste-van-het-web/article/detail/1900244/2014/05/27/Ontroerend-geit-weigert-te-eten-tot-vriendje-terugkomt.dhtml

Mijn eigen dwergkonijn heeft zich trouwens in het groepje aangesloten. Hij heeft een groot buitenhok dat uitzicht biedt over de hele tuin. Hij is altijd een gevoelig ventje geweest, 10 keer nadenken en dan soms nog niets doen. Hij liet niet makkelijk iemand toe, daarvoor moest hij 100 procent op zijn gemak zijn. En geloof me, daarvoor was veel nodig. Maar enkele maanden geleden merkte ik op dat het eten dat hij altijd uit zijn eetbak gooide (hij haalde zijn favoriete brokken eruit) telkens verdwenen. In het begin dacht ik dat hij misschien minder kieskeurig was geworden of meer eetlust had gekregen. Tot ik op een dag het hok open deed en er niet 1 maar 2 paar oogjes naar me staarden. Ik weet niet wie het hardst was geschrokken, de muis of ik. Het arme ding schoot vliegensvlug weg naar de bodem om zich te verstoppen, glipte het hok uit en rende de struiken in. Het meest verrassende was nog was With (mijn konijn) zijn reactie. Hij bleef maar met oren omhoog staren naar de plek waar de muis naartoe was gevlucht. En die blik... alsof hij ze zou terugroepen als hij kon praten. Dus ben ik rustig beginnen praten dat het leek dat hij het erg vond dat ze weg was, of dit het verdwenen eten verklaarde en ik vroeg me af hoe lang die muis al kwam.

Daarna heeft het een tijdje geduurd voor de muis terug kwam. Waarschijnlijk moest ze over haar schrik heen komen. Maar ik betrapte het kleine ding steeds vaker in het hok en With leek er helemaal geen problemen mee te hebben. Er ging toen eerlijk toegegeven van alles door me heen: ik gunde hem een maatje, maar wat als ze kwam nesten? En ik weet niet waar die muis heeft gezeten, zal With niet ziek worden, enz. Ik vroeg de engelen even om antwoord en het bleek een mannetje te zijn. De zij in mijn hoofd werd dus een hij. Nesten zou hij dus al niet, maar hij leek er wel graag te komen. Ik besloot het een kans te geven, deed een babbeltje met With om uit te leggen dat ik hem zijn maatje/huisdier (haha :p ) gunde, maar dat ik gewoon wou weten als er iets scheelde. Ik wilde niet dat hij de dupe werd van de bezoeken van het veldmuisje. Maar het muisje leek niet veel te eten en With die anders zo snel iets heeft, werd niet ziek. Ik heb de knul dan ook maar een naam gegeven, Brave. Leek me wel toepasselijk. Ondertussen hoor/zie ik hem bijna elke dag en With kijkt me niet meer zo onderzoekend aan om te zien wat ik met ZIJN muis ga doen :) Hij weet dat Brave mag langskomen.

Vanavond zat de kleine deugeniet er weer. (Mijn moeder durft trouwens al enkele maanden niet meer With dag gaan te zeggen, uit schrik dat Brave er ook zit hihi) Brave kroop dieper in het stro van het hok toen hij me opmerkte. Het blijft immers een wilde veldmuis, maar ik merk dat hij rustiger is omdat ik hem in al die tijd nooit heb proberen weg te jagen of pijn te doen. Ik heb met hem ook een 'telepathisch babbeltje' gedaan en enkele afspraken gemaakt. In ieder geval, ik had witloof in fijne sprieten gesneden (Mijn konijn heeft geen voortanden. Ze zijn getrokken omdat ze vanaf geboorte al verkeerd groeiden tot tegen zijn gehemelte. Hij eet dus met zijn zijtanden en kan moeilijk grote stukken groente vastpakken.) Ik stak een sprietje in het holletje waarin Brave was verdwenen en begon With te knuffelen en sprietje voor sprietje voeren. Hij profiteert ervan zolang ik niet terug naar binnen ben :p Ik had niet gemerkt dat Brave tot bij With was gekropen tot With een sprietje liet vallen. Toen ik het wilde pakken, schoot Brave terug weg naar zijn holletje. 'Ooh, Brave, ik had niet gezien dat je terug was gekomen.' En dan zag ik dat het sprietje aan zijn holletje was opgegeten. Blijkbaar was hij komen gluren toen hij de witloof had ontdekt. 'Hier jongen, nog eentje.' en ik stak een nieuwe bij de opening. Er zullen er zijn die me nu zot verklaren, maar ik ben na enkele maanden gewoon dat ik nu 2 jongens heb in het hok buiten :)

Misschien hebben jullie zelf verhalen van bijzondere dierenvriendschappen. Laat maar zeker in een reactie achter! En knuffel ze nog wat vaker, ze verdienen het. want ze houden van ons, onvoorwaardelijk!

woensdag 7 januari 2015

Op zoek naar menselijkheid...

In het vorige blogbericht had ik het al aangehaald, tegenwoordig komen veel schokkende dingen in het nieuws. Dat is natuurlijk altijd wel al geweest, maar ik merk toch de verschillen op. Zo duiken zaken op waarbij iedereen vraagtekens heeft. Denk maar aan de neergestorte vliegtuigen het voorbije jaar. Maar ik lees ook heel veel berichten waarbij allerlei zaken aan het daglicht komen die tot lang verborgen waren gehouden of die niet langer getolereerd worden. De mensheid wordt geconfronteerd met alle fouten uit het verleden, bedoelt om aan te geven dat het zo niet verder kan en zeker nooit meer zo diep mag vallen. Pas wanneer de foto's en zuivere feiten onder onze neus worden gedrukt, is de 'ver van mijn bed schow' tot niet iets minder ver.

Enkele extreme linken ter verduidelijking met wat ik bedoel:
These 15 Sinister Things That The Nazi’s Did During Their Reign Will Give You Shivers!
Insane Asylums Of The Past Were Shocking, Horrifying & Brutal! They Will Give You Nightmares!
The UNSPEAKABLE HELL Of North Korean Concentration Camps! Shocking Cruelty!!

Bij macht komt verantwoordelijkheid. Velen zullen de mens als superieur dier zijn. Of het boven een dier beschouwen. Maar toch... onlangs las ik een passende quote: Je bent het resultaat van duizenden jaren evolutie. Gedraag je ernaar!

En ik lees ook veel manga's (japanse strips). Nu zul je denken, wat heeft dat ermee te maken? Maar ik denk terug aan een uitspraak van dokter Shinnou in de manga reeks 'Naruto'. Hij zei het volgende: “People are weak. They have nog fangs or claws. Al they can do is cry. And yet, how was it that this world came in to the possession of humans? That’s because among all living things they are the cruelest!” 
(vertaling: Mensen zijn zwak. Ze hebben geen giftanden of klauwen. Het enige wat ze doen is wenen. En toch, hoe komt het dat deze wereld in het bezit van de mensen kwam? Dat is omdat van alle levende wezens de mens het wreedst is.) 

De mensheid is wreed genoeg geweest. Ik kan me niet inbeelden dat iemand de voorgaande linken compleet apathisch heeft gelezen of bekeken. Ik wil nu zeker niet een beschuldigende vinger naar de halve mensheid wijzen. En neen, ik wil niet zeggen dat er niets meer goed in de wereld gebeurd, want elke dag zijn overal ter wereld mensen in de weer om zovelen anderen, mens en dier, te beschermen. Wat is bedoel is: wat onze voorouders hebben gedaan, was niet onze verantwoordelijkheid. Maar wat we nu doen of net niet doen, wél! Velen zullen wel denken 'ocharme' en 'hoe kan iemand zo slecht zijn?!', maar daarmee is het niet opgelost. En ja, het is niet eenvoudig om te helpen, maar je moet het ook niet te ver gaan zoeken. Heb aandacht voor wat er mis gaat in de wereld en helpen met kleine dingen kan al een hele stap zijn. Want als iedereen een boterham geeft aan een bedelaar, een ziek diertje van straat haalt en een nieuwe thuis zoekt of een dagje vrijwilligerswerk gaat doen, zou de wereld er meteen een stuk mooier uitzien.

donderdag 1 januari 2015

Nieuwjaar 2015

Ten eerste, iedereen een gelukkig Nieuwjaar gewenst! Ik hoop dat jullie oudjaar goed hebben kunnen vieren en het nieuwe jaar vol dromen en goede moed zijn begonnen. Via verschillende wegen (tijdschriften, medium, eigen kaartleggingen, ...) lijkt 2015 een jaar van 'vinden' te worden. Het afgelopen jaar 2014 was een jaar van zoeken, de meesten zullen dit wel herkennen. Op zoek naar wat je eigenlijk wil met je leven, waar je wil komen in je job, de relatie waar je van droomde,... Waarschijnlijk hebben jullie, net als ik, in die zoektocht wel een paar blunders gemaakt of momenten gekend waarop je je afvroeg 'wat nu?'

2015 wordt een jaar waarop je de kans krijgt hierop antwoorden te vinden. Veel dingen zullen op zijn plaats lijken te vallen, vraagstukken worden beantwoord en er komen nieuwe dingen op ons pad die ons kunnen leiden naar de verwachtingen waar we al zo lang op hoopten. Hier hoeven we ons niet altijd bewust van te zijn. Laat het jaar op je afkomen, natuurlijk zonder in een hoekje stil te gaan zitten. Beleef het, doe dingen die je al zolang hebt uitgesteld, wie weet welke geweldige ervaring het met zich meebrengt. En heb vertrouwen dat je zult begeleidt worden naar de plaatsen en mensen waar jij baat bij hebt. Dit kan op een heel aangename manier verlopen of in de vorm van een les. Wees er echter gerust in dat veel op positieve manieren zal verlopen, als je hiervoor open staat. Het vinden staat immers voor het vinden wat datgene/diegene(n) die jou gelukkig maken, voldoening geven.

De energie in de kosmos is bezig een geweldige transformatie te ondergaan. Misschien hebben sommigen het al wel opgemerkt, al dan niet bewust. Bijvoorbeeld via de berichten in het nieuws, ze worden anders. Extreem negatief of net heel positief. Mensen beginnen te veranderen, beginnen te beseffen wat er werkelijk belangrijk is. Dit brengt de 'botsingen' met zich mee. Deze botsingen ontstaan omdat een gedachteverandering niet echt geleidelijk gebeurd in dit geval. Je vind iets erg of het kan je niet schelen. Het 'wakker worden' maakt dat velen ineens een besef krijgen dat het zo niet verder kan en er iets aan willen doen. Toch kan verandering beangstigend zijn waardoor er verzet komt in de hoop dat we bij het vertrouwde kunnen blijven. Maar het vertrouwde werkt niet, we zijn er toch nu toe niet echt gelukkig van geworden he? Als je ziet hoe de wereld er nu aan toe is. En dan zie je de hoopvolle tekens van overgang. Solidariteit steekt op verschillende plaatsen in de gemeenschappen op. Geefmarkten waar je gratis spullen naartoe brengt en kunt ophalen, zijn voor het eerst zichtbaar in enkele steden. Kleine initiatieven om mensen te steunen die het moeilijk hebben, de gemeenschappelijke rouw wanneer een jonge vermiste tiener dood is terug gevonden, ... de empathie is aan het stijgen. En dat is een prachtig gegeven. Die empathie en solidariteit zullen 2015 dragen en tot een prachtig jaar maken. Daar ben ik van overtuigd. Draag jij het mee?